Lai cận huyết làm gì về mặt di truyền? Lai cận huyết sẽ gia tăng khả năng mà gien được cho bất kỳ có hai bản sao giống nhau từ cùng tổ tiên....
Lai cận huyết làm gì về mặt di truyền?
Lai cận huyết sẽ gia tăng khả năng mà gien được cho bất kỳ có hai bản sao giống nhau từ cùng tổ tiên. Nó có xu hướng khiến mọi gien đồng hợp hơn. Nên nhớ mỗi động vật đều có hai bản sao của một gen (nói một cách chính xác, hai alen tại mỗi locus trên nhiễm sắc thể) mỗi từ một bên cha mẹ. Không may, chúng ta không thể chỉ chọn những gien hứa hẹn mà mình muốn bởi vì gen đi theo gói…
Nên nhớ rằng, trong công cuộc củng cố những tính trạng mong muốn bằng lai cận huyết, luôn có khả năng chúng ta vô tình làm mất một số gien (tốt) mong muốn và củng cố một số gien (xấu) không mong muốn vốn nổi lên trong quá trình.
Ví dụ tốt về việc này là những dòng cận huyết của chuột thí nghiệm. Quá trình lai cận huyết được sử dụng để tạo ra những dòng này hầu như giết chết đa số các dòng giữa đời thứ 8 đến 12 vì đẻ kém (giảm số con) và thiếu sức sống. Các dòng, vốn sống sót qua 8-12 đời khắc nghiệt này, hình thành những dòng cận huyết thí nghiệm. Những con này là đồng hợp (homozygous) cho các gien tuyển chọn phần nào ngẫu nhiên từ một cặp ban đầu.
Tại sao pha?
Như được mô tả trong ví dụ về chuột thí nghiệm ở trên, nhìn chung việc lai cận huyết có thể thực hiện đến đời F8. Trong hầu hết trường hợp, tỷ lệ lai tạo thành công thực sự thấp vào giai đoạn này.
Khi chúng ta vận dụng ví dụ này vào Betta splendens, viêc cận huyết sâu có thể khiến cá thể hiện một số tính trạng không mong muốn như: thân nhỏ hơn, giảm sức sống, đẻ kém, không nhả bọt, cá đực không biết ép cá cái, vân vân. Đấy là lý do tại sao chúng ta cần áp dụng pha (đối tác không họ hàng, máu mới) vào một lúc nào đó để giữ dòng mạnh khỏe và sống động (viable).
Khi lựa chọn ứng viên pha, nhà lai tạo luôn phải xác định ứng viên nào sở hữu các tính trạng mong muốn vốn có thể cải thiện dòng cận huyết đã thiết lập. Dĩ nhiên, cũng có rủi ro trong việc pha bởi vì nhà lai tạo có thể làm hỏng loại betta mình đã làm việc trong một thời gian dài. Nhà lai tạo thường quyết định cản hậu duệ lai tạp (hybrid offspring) của một bầy pha ngược về dòng gốc cận huyết của mình. Việc này nhằm bổ sung những tính trạng mới hay được cải thiện vốn được đưa vào bằng việc sử dụng một bầy pha, nhưng cũng để loại bỏ những tính trạng xấu có thể được đưa vào bầy pha.
Nguồn tham khảo
1.Campbell, N.A., Biology, Fourth edition, The Benjamin/Cummings Publishing Company, Inc., ISBN 0-8053-1940-9
2.Zakwoordenboek der Geneeskunde, 25ste geheel herziene druk, Elsevier/Koninklijke PBNA, ISBN 90-6228-255-5
3.Betta Bunnies genetic page
4. Diễn đàn cá cảnh
BÌNH LUẬN